Normen oog- en gelaatsbescherming

Oog- en gelaatsbescherming

Onze ogen behoren niet alleen tot onze kostbaarste, maar ook tot onze kwetsbaarste zintuigen. Jaarlijks vinden dan ook helaas regelmatig oogongevallen plaats met blijvende schade, zoals het verlies van gezichtsvermogen

Niet voor niets is daardoor de veiligheidsbril een belangrijk beschermingsmiddel.

Vele gevaren kunnen soms onherstelbare oogschade tot gevolg hebben. De verschillende industriële gevaren zijn:
 • Mechanische gevaren (vaste deeltjes, stof, splinters, etc.)
 • Chemische of biologische gevaren (spatten van zuren, oplosmiddel, besmet bloed,
gassen, etc.)
 • Optische gevaren (ultraviolet, infrarood, zichtbaar licht, lasers, etc.)
 • Thermische Ergonomische gevaren (onjuiste sterkte, verkeerde houding, etc.) 

In eerste instantie moet gekeken worden naar maatregelen die het dragen van een veiligheidsbril overbodig maken. Als dit niet mogelijk is, moet de blootstellingstijd worden verkort. In andere gevallen moeten er veiligheidsbrillen beschikbaar gesteld worden. Daarbij is er de keuze uit verschillende soorten en modellen.

We onderscheiden naar uitvoering 4 hoofdtypen oog- en gelaatsbescherming:
• Veiligheidsbrillen
• Bescherm- en overzetbrillen
• Ruimzichtbrillen
• Gelaatsschermen 

Veiligheidsbrillen

Veiligheidsbrillen beschermen alleen de ogen en zijn alleen geschikt tegen gevaren als (grof) stof, slijpspatten (spaanders) en vloeistofspatten die niet gevaarlijk zijn voor de huid. Een veiligheidsbril lijkt qua montuur op een gewone bril, maar de lenzen van veiligheidsbrillen moeten van gehard glas of speciaal kunststof zijn en het montuur van metaal of kunststof. Afhankelijk van de omgevingstemperatuur en de gevraagde krasvastheid van de lenzen, moet een veiligheidsbril worden gekozen.

Een veiligheidsbril moet voldoen aan de Europese norm EN 166 en bestaat uit een montuur of frame waarin, al dan niet verwisselbaar, een centrale ruit of twee lenzen zijn aangebracht. Er bestaan ook diverse soorten coatings. Hieronder worden de verschillende mogelijkheden verder toegelicht.

Lens materialen

De twee voornaamste types lenzen van een veiligheidsbril zijn gemaakt van mineraal glas (thermisch gehard of chemisch gehard) of van een speciaal kunststof (polycarbonaat of cellulose acetaat).

Minerale glazen zijn zeer geschikt voor erg stoffige omgevingen waarbij krasbestendigheid of aantasting door bepaalde chemische stoffen van doorslaggevend belang is. Ze zijn minder gevoelig voor krassen, hebben een goede slagvastheid, maar zijn relatief zwaar en zijn gevoelig voor inbranden van las- en slijpvonken.

Kunststof lenzen zijn bruikbaar in bijna alle werkomgevingen. Ze zijn gemaakt van polycarbonaat of van cellulose acetaat. Polycarbonaat (PC) lenzen zijn bijzonder slagvast en licht van gewicht. PC lenzen zijn standaard altijd voorzien van een krasbestendige laag, maar zijn minder goed geschikt bij werken met agressieve chemicaliën. Cellulose acetaat (AC) lenzen bezitten een goede krasweerstand en zijn vooral zeer goed geschikt voor werkzaamheden met chemicaliën.

Lenskleuren

De lenzen van een veiligheidsbril kunnen verschillen per kleur. Afhankelijk van de werkzaamheden moet bekeken worden welke kleur lenzen erin gezet moeten worden. Hieronder worden de meest voorkomende kleuren besproken.

Heldere (blanke) lens

Een veiligheidsbril met een heldere lens is geschikt is voor algemene mechanische werkzaamheden voor binnen en buiten. Beschermt tegen impact en UV en heeft geen vertekenend kleurbeeld.

Heldere CR39 lenzen bieden goede bescherming tegen krassen en chemicaliën, maar beschermen niet tegen impact en UV.

Lenzen met hoog contrast

Amberkleurige (gele) lens

Een veiligheidsbril met een amberkleurige lens beschermt tegen impact, UV en blauw licht (480 nm). De lens geeft een verhoogd contrast bij zwak licht en is geschikt voor bijvoorbeeld oppervlakte-inspectie, jacht en mechanische werkzaamheden.

Oranjekleurige lens

Een veiligheidsbril met een oranjekleurige lens beschermt tegen impact, UV en blauw licht (480 nm). De lens verhoogd contrast en scherper zicht en verminderd de vermoeidheid. Geschikt voor bijvoorbeeld oppervlakte-inspectie, medische behandeling en mechanische werkzaamheden. 

Zonnelenzen

Een veiligheidsbril met een zonnelens is vooral geschikt voor buitenshuis werkzaamheden en mechanische werkzaamheden met verblindend licht. Deze kleuren lenzen worden dus voornamelijk gebruikt voor zonlicht en verblindend licht (goede kleurherkenning). De lenzen hebben een bescherming tegen impact, UV-licht, zonlicht en felle stralen door weerkaatsing van schadelijke lichtstralen.

I/O lens

Een veiligheidsbril met een I/O (indoor/outdoor) lens beschermt tegen impact, UV en verblindend licht. Deze lens is te gebruiken bij zonnig en zwak licht: dankzij de spiegelende coating aan de buitenkant van de lens kan een ongekleurde lens worden gebruikt. Deze reflecteert het licht in plaats van het te absorberen.

Deze lens is vooral geschikt voor toepassingen waar werksituaties verschillen van binnen naar buiten en andersom en voor werknemers die veel naar kunstlicht kijken, zoals heftruckchauffeurs. 

Laslenzen

Een veiligheidsbril met een groene (of grijze) laslens beschermt tegen impact, UV-, zichtbaar en infrarood-licht. Deze lenzen zijn geschikt voor laswerkzaamheden en hebben verschillende soorten tinten voor de diverse soorten werkzaamheden:

Lastint 1,7 = assistent lasser

Lastint 3,0 = solderen, snijden

Lastint 5,0 = autogeen lassen, snijden

Lastint 7,0 = autogeen lassen, solderen, snijbranden

Technische lenzen

Gepolariseerde lens

Een revolutionaire gedegradeerde behandeling voor het comfort van de ogen op lange termijn. De behandeling B-Contrast is met name aangepast voor mensen die kleurloze veiligheidsbrillen dragen. De lens filtert 99,99% van de UVA/UVB-stralen tot 400 nm en meer dan 30% van het blauwe licht. De lens behoudt de kleurherkenning en verbetert de contrasten en de reliëfs.

HD lens

Een revolutionaire behandeling voor een uitzonderlijke helderheid en overbrenging. De lens kan worden gebruikt voor elk type werken waarbij er geen zonnebescherming nodig is voor industrieel gebruik. De HD-behandeling blijft onopgemerkt zoals geen ander glans dit kan doen. HD is een echte polymere barrière die bestand is tegen water en vlekken dankzij zijn hydrofobe seriebekleding. Het HD-glas is uitgevoerd met een antiweerspiegeling laagje op de coating.

Variomatic lens : Lenzen gecoat met variomatic verduisteren binnen de 10 seconden, beschermen de drager voor 100% tegen UV-straling, en bereiken opnieuw hun originele tint na 30 seconden. – sneller dan welke andere coating ook. Deze lenzen zijn voornamelijk geschikt voor werkzaamheden waarin buiten – en binnen omgevingen, of lichte en donkere omgevingen frequent afwisselen. Het gebruik van dit soort lenzen mag niet risicoverhogend zijn en zijn dus niet in alle gevallen toegestaan.   

Coatings

Lenzen worden bij de productie vaak voorzien van een beschermend laagje, ook wel coating genoemd. Er zijn diverse coatings verkrijgbaar. Hieronder worden de coatings per merk benoemd.

3M coatings

Het productenassortiment van 3M bevat de volgende coatings:

Antikras (AS) Super meerlaagse behandeling voor extreme krasbestendigheid.

Antidamp (AF) Deze zeer efficiente coating voorkomt dat lenzen beslaan.

Antikras – Antidamp (AS-AF) Deze gecombineerde coating is extreem krasbestendig en is antidamp.

DX Deze grensverleggende coating is extreem antidamp en krasbestendig en bovendien antistatisch en beschermt tegen agressieve chemicaliën.

Spiegelend Specifieke coating tegen verblinding; bescherming tegen krassen, UV-licht, zonlicht en felle stralen doordat schadelijk licht wordt teruggekaatst.

Bollé coatings 

Bollé kent twee verschillende soorten coatings bij de brillen:

Antikras Coating tegen krassen op beide zijden van de lens.

Antikras & antidamp Coating tegen krassen en aandampen op beide zijden van de lens.

uvex coatings

Het productenassortiment van uvex bevat de volgende coatings:

supravision HC-AF

De unieke supravision HC-AF technologie maakt het mogelijk om een coating aan te brengen die de lens extreem krasbestendig maakt aan de buitenkant en permanent antidamp aan de binnenzijde. Men verkrijgt tevens een permanente 100% UV-bescherming.

supravision extreme

uvex supravision extreme lenzen vermijden dat vocht zich ophoopt en maakt zo een permanent antidamp effect mogelijk – de lens kan nooit aandampen. Brillen en ruimzichtbrillen met uvex supravision extreme coating technologie zijn uiterst geschikt voor omgevingen met hoge luchtvochtigheid en condensatie.

supravision performance

De antidampeigenschappen van de nieuwe uvex supravision performance coating zijn drie maal hoger dan wat de norm vereist. Deze coating is ideaal bij plotse blootstelling aan condensatie en werkomgevingen die door de aard van de arbeid vereisen dat de lenzen zeer regelmatig gereinigd dienen te worden. De aangebrachte antidamplaag is permanent.

variomatic

Lenzen gecoat met uvex variomatic verduisteren binnen de 10 seconden, beschermen de drager voor 100% tegen UV-straling, en bereiken opnieuw hun originele tint na 30 seconden. – sneller dan welke andere coating ook. Deze lenzen zijn voornamelijk geschikt voor werkzaamheden waarin buiten – en binnen omgevingen, of lichte en donkere omgevingen frequent afwisselen. Het gebruik van dit soort lenzen mag niet risicoverhogend zijn en zijn dus niet in alle gevallen toegestaan.

optidur 4C PLUS

Combineert in één lens de eigenschappen van permanente antidamp, krasbestendigheid, antistaticiteit en 100% UV-bescherming.

ultradura

Een goedkopere coating die lenzen voorziet van een goed prestatieniveau op gebied van krasbestendigheid, gecombineerd met een complete UV-bescherming.

supravision NCH

Lenzen die gecoat zijn met supravision NCH combineren de voordelen van optidur NCH en optidur 4C PLUS. Ze zijn krasbestendig en extreem antidamp aan de binnenzijde, terwijl de buitenzijde eveneens beschikt over een uiterst hoge krasbestendigheid en een zeer goede chemische resistentie. Daarnaast is dit type lens zeer makkelijk te reinigen door toepassing van nanotechnologie. Dit alles resulteert in een coating van topniveau.

optidur NCH

Lenzen gecoat met optidur NCH zijn uiterst krasbestendig en zijn eveneens zeer chemisch bestendig. Bij het aanbrengen van deze coating wordt gebruik gemaakt van nanotechnologie, waardoor restanten van vloeistoffen op basis van water en/of olie zeer makkelijk verwijderbaar zijn.

infradur PLUS

Lenzen die behandeld zijn met infradur PLUS beschermen niet alleen tegen UV- en IR-straling, maar bieden eveneens bescherming tegen verblinding. Deze coating minimaliseert oogletsel ten gevolge van lasspatten.

infradur AF

Lenzen gecoat met de infradur AF lasfilter beschermen tegen UV- en IR-straling, maar laten daarnaast het perfect onderscheiden van kleuren toe, en dit volgens de vereisten van de norm EN 172. Deze coating biedt eveneens gegarandeerde antidampeigenschappen aan de binnenzijde, en uiterste krasbestendigheid aan de buitenzijde, waardoor letsels ten gevolge van lasspatten beperkt worden tot een absoluut minimum 

Monturen 

Of men nu in een omgeving werkt met hoge temperaturen of uren achter de computer doorbrengt, voor alles is er een geschikt montuur te vinden. In het uitgebreide assortiment veiligheidsbrillen kunt u voor elke toepassing de juiste veiligheidsbril met bijbehorend montuur vinden. Er zijn monturen beschikbaar in vele uitvoeringen bijvoorbeeld met of zonder zijkapjes, met verwisselbare lenzen, met verstelbare oorveren, verende scharnieren en instelbare neuskussentjes.

Omdat iedere hoofdomvang verschillend is zijn er nu ook diverse veiligheidsbrillen verkrijgbaar in grote en kleine monturen. Raadpleeg afdeling verkoop voor meer informatie.

Markering van lens en montuur

Veiligheidsbrillen met of zonder correctielenzen dienen te worden onderzocht en gecertificeerd door een onafhankelijk laboratorium. Op grond van dit onderzoek mogen de prestaties van de uitrusting bekend worden gemaakt op basis van de criteria van richtlijn EN 166. Alle markeringen op zowel de verglazing als op de monturen, dienen permanent en duidelijk leesbaar te zijn aangebracht. Iedere gebruiker moet dus in staat zijn de geschiktheid voor de toepassing te bepalen. Het montuur en de verglazing worden apart gemarkeerd. Indien de verglazing en het montuur een geheel vormen, is de markering op het montuur aangebracht.

De markering van het montuur moet verplicht het symbool CE en de identiteit van de fabrikant bevatten (logo of merknaam). Indien een bril aan een EN-norm refereert, is het nummer van de EN-norm verplicht met de verschillende symbolen van het toepassingsgebied en de mechanische weerstand volgens door de fabrikant gevraagde tests.

Lens 

Symbolen voor optische klasse
1 Geschikt voor continue werkzaamheden
2 Geschikt voor periodieke werkzaamheden
3 Geschikt voor gelegenheidswerkzaamheden waarbij permanent dragen niet nodig is

Symbolen van het toepassingsgebied (alleen voor brillen)
8 Bescherming tegen elektrische boogontladingen door kortsluiting
9 Bescherming tegen gesmolten metalen en hete vaste stoffen

Markeringen van lens
S Versterkte duurzaamheid, biedt weerstand tegen een balletje van 22 mm en 43 gram dat valt van een hoogte van 1,30 meter
F Zwakke impact, biedt weerstand tegen een balletje van 6 mm en 0,86 gram dat inslaat aan 45 m/s
B Middelmatige impact, biedt weerstand tegen balletje van  6 mm en 0,86 gram dat inslaat aan 120 m/s
A Grote impact, biedt weerstand tegen een balletje van  6 mm en 0,86 gram dat inslaat aan 190 m/s
T Bescherming tegen impact bij extreme temperaturen

Optionele symbolen
K Symbool voor krasbestendigheid van het oppervlak
N Symbool voor antidamp eigenschappen

Type lensfilter (bescherming) (optioneel)
2 Ultraviolet (UV) filter
2C of 3Ultraviolet (UV) filter met goede kleurherkenning
4 Infrarood (IR) filter
5 of 6 Zonlicht filter
1,7 t/m 7 Lasfilter in geval van ontbrekende tint-code

Montuur

Symbolen van het toepassingsgebied
(alleen voor brillen)

3 Bescherming tegen vloeistofdruppeltjes en spatten
4 Bescherming tegen grote stofdeeltjes > 5 micron
5 Bescherming tegen gas en fijne stofdeeltjes 
< 5 micron
8 Bescherming tegen elektrische boogontladingen door kortsluiting
9 Bescherming tegen gesmolten metalen en hete vaste stoffen

Markeringen van montuur

S Versterkte duurzaamheid, biedt weerstand tegen een balletje van 22 mm en 43 gram
dat valt van een hoogte van 1,30 meter
F Zwakke impact, biedt weerstand tegen een balletje van 6 mm en 0,86 gram dat inslaat aan 45 m/s
B Middelmatige impact, biedt weerstand tegen balletje van  6 mm en 0,86 gram dat inslaat aan 120 m/s
A Grote impact, biedt weerstand tegen een balletje van  6 mm en 0,86 gram dat inslaat aan 190 m/s
T Bescherming tegen impact bij extreme temperaturen (+ 55°C/-5°C)
H Montuur is ontworpen voor een kleiner hoofd

Lasbrillen

Een lasbril is een bril die iemand die aan het lassen is op dient te zetten om de ogen te beschermen  wanneer er geen kans is dat lasspatten in het gezicht komen. Voor elektrisch lassen wordt in plaats van een lasbril vaak een laskap gebruikt die niet alleen de ogen maar het gehele gezicht beschermt. Zonder bescherming kan men lasogen krijgen. Een lasbril heeft vaak opklapbare glazen, zodat de las kan worden geïnspecteerd als de vlam van het werkstuk is gehaald. De kleur (groen of grijs) van de glazen hangt af van de soort laswerkzaamheden die worden verricht. Raadpleeg hiervoor de leverancier.

Toebehoren veiligheidsbrillen

In dit hoofdstuk vindt u een uitgebreid assortiment praktische en perfect aangepaste accessoires om het gebruik van uw bril te onderhouden en te optimaliseren. Te denken valt aan brillenkoordjes, etuis, maar ook bijvoorbeeld reinigingsmiddelen om uw bril schoon te houden.

Overzetbrillen

Overzetbrillen zijn bedoeld om met minimale hinder over een correctiebril te dragen. Deze bieden een uitstekende dekking, een maximaal gezichtsveld en een optimale bescherming tegen invloeden. Overzetbrillen worden meestal maar tijdelijk gedragen door mensen die het werk bezoeken. Overzetbrillen zijn relatief goedkoop, maar zijn niet krasbestendig en zijn weinig comfortabel.

Veiligheidsbrillen op sterkte (correctiebrillen)

Voor iedereen die een correctie nodig heeft, zijn standaard veiligheidsbrillen niet toereikend. Een bril op sterkte met een beschermende overzetbril is vaak niet optimaal. Daarom is er de mogelijkheid om een veiligheidsbril op sterkte te laten maken. Er zijn lenzen in vele soorten en uitvoeringen beschikbaar. Er kunnen bijvoorbeeld bewerkingen als kleurcoatings en ontspiegelingen worden aangebracht. Bij specialisten kunnen brillen aangemeten worden. Dit gaat vaak op basis van de bestaande bril of recept, wat er voor zorgt dat de veiligheidsbril op sterkte een kopie is van de eigen bril. Afhankelijk van de werkzaamheden wordt het juiste type glazen gekozen. Wilt u meer informatie over veiligheidsbrillen op sterkte neemt u dan contact op met afdeling verkoop.

Ruimzichtbrillen

Ruimzichtbrillen (goggles) beschermen de ogen tegen spatten, gassen of stoffen en zijn in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar. Ruimzichtbrillen kunnen naargelang de werkomgeving geventileerd of niet geventileerd zijn, schuimrubberen afdichtingen, verschillende soorten coatings en verstelbare banden hebben en zijn verkrijgbaar in verschillende soorten materialen. Brillen gemaakt van polycarbonaat bieden bescherming tegen gesmolten metalen en hete vloeibare deeltjes. Brillen van acetaat bieden een goede chemische weerstand tegen vele oplosmiddelen en industriële chemicaliën. Ruimzichtbrillen kunnen over correctiebrillen gedragen worden. 

Gelaatsschermen

Bij tal van werksituaties bestaat het gevaar dat naast de ogen, ook de rest van het gezicht getroffen wordt door rondvliegende stukjes metaal, steen, hout of vloeistofspatten van bijvoorbeeld schoonmaakmiddelen en chemicaliën.

Een veiligheids- of beschermbril biedt dan vaak niet voldoende bescherming. In deze situatie is het veiliger om gebruik te maken van een gelaatsscherm, eventueel in combinatie met een veiligheidsbril.

Gelaatsschermen beschermen het hele gelaat en zijn verkrijgbaar in verschillende materialen: van polycarbonaat en acetaat tot draadgaas. Omdat een gelaatsscherm vrijwel geheel uit duurzaam kunststof bestaat, is het licht van gewicht. Het scherm wordt op het hoofd of op een veiligheidshelm gedragen en sluit nergens aan op het gelaat. Ook belemmert het gelaatsscherm het zicht niet. Gelaatsschermen dienen te voldoen aan de norm EN 166.

Afhankelijk van de toepassingen is een variëteit aan mogelijkheden beschikbaar:
• Met polycarbonaat ruit: slagvast en optisch hoogwaardig
• Met ruit van celluloseacetaat: hoge zuurbestendigheid
• Ruiten in diverse tinten: bij veel uv-licht, zonlicht
• Goud bedampte schermen: bij stralingshitte
• Gaasschermen: voor werkzaamheden in bosbouw, houtverwerking, etc.
• Elektriciteitsschermen: bescherming tegen elektrische boogontladingen

Combinaties

Als een veiligheidshelm, een gehoorbeschermer en een gelaatsscherm tegelijkertijd moeten worden gedragen, is er een breed assortiment pasklare sets verkrijgbaar. Voor elke werkomgeving kan er een set samengesteld worden. Er zijn dus kant en klare sets, zoals een “bosbouwset”,  maar er kan ook voor gekozen worden om zelf een set samen te stellen. In dit hoofdstuk staan de diverse mogelijkheden beschreven.

Lashelmen, schermen, schilden en onderdelen

Met een lasschild of een lashelm beschermt u niet alleen uw ogen maar ook uw gelaat. De lasschilden en -helmen zijn vervaardigd van vulkaanfiber of van een hoogwaardige lichtgewicht kunststof (thermoplastisch). Deze materialen houden de infrarode en ultraviolette stralen tegen die vrijkomen bij laswerkzaamheden. Bovendien schermen ze het gezicht af voor hitte en vonken. In dit hoofdstuk vindt u de diverse lashelmen.

Oogspoelflessen

Een oogspoelfles is een onmisbaar eerste hulp artikel. Wanneer bijvoorbeeld chemische stoffen, vuil of splinters in het oog terecht komen, moet het oog zo snel mogelijk worden uitgespoeld. Zo wordt schade aan het oog voorkomen of verminderd. Oogspoelflessen horen overal thuis waar de dichtstbijzijnde wateraansluiting te ver verwijderd is, om het verzorgen van het slachtoffer binnen de eerste 15 seconden te kunnen garanderen. Dit kan in ruimtes zijn waar niet permanent gewerkt wordt zoals bijv. accuruimtes of bouwplaatsen en bij montagewerkzaamheden.

Normeringen

Op oog- en gelaatsbescherming zijn onderstaande normen van toepassing.

EN 166           Basiseisen voor alle oog- en gelaatsbescherming
EN 167           Omschrijving van alle optische beproevings- en testmethoden
EN 168           Omschrijving van alle niet optische beproevings- en testmethoden
EN 169           Filters voor lassen en aanverwante technieken. Doorlatingsfactoren en aanbevolen gebruik
EN 170           Ultraviolet (UV)-filters. Doorlatingsfactoren en aanbevolen gebruik
EN 171           Infrarood (IR)-filters. Doorlatingsfactoren en aanbevolen gebruik
EN 172           Zonlichtfilters voor industrieel gebruik
EN 175           Middelen voor oog- en gelaatsbescherming bij lassen
EN 207           Filters en oogbescherming tegen laserstraling
EN 208           Oogbeschermers voor instelwerkzaamheden aan lasers en lasersystemen
EN 379           Lasfilters met variabele beschermingsfactor of met twee beschermingsfactoren
EN 1731         Oog- en gelaatsbescherming uit geweven metaaldraad voor industrieel en niet industrieel

gebruik tegen mechanische gevaren en/of hitte